Wat is PDS? De klachten, oorzaken en behandelingen in het kort

Symptomen PDS. Door artsen en wetenschappers werden de klachten lange tijd niet serieus genomen, maar inmiddels weten we wel beter. Tien tot twintig procent van de bevolking heeft te maken met PDS: het prikkelbare darmsyndroom, waarnaar ook weleens met de term ‘spastische darm’ of het Engelse ‘Irritable Bowel Syndrome (IBS) verwezen wordt. Deze chronische darmaandoening komt tot stand door een verstoring van het maag-darmkanaal, voornamelijk de dikke darm. De darm is erg gevoelig en kan zelfs wanneer hij leeg is, pijn doen. Het klachtenpatroon is wisselend.

Het prikkelbare darmsyndroom: symptomen PDS

PDS kan door verschillende symptomen gekenmerkt worden. Buikpijn, buikkrampen, een opgezette buik, winderigheid en problemen met de ontlasting kunnen allemaal voorkomen. Mensen met een prikkelbare darm hebben vaak last van diarree, of juist van verstopping. Deze twee kunnen elkaar echter afwisselen en soms kunnen er ook klachtenvrije periodes voorkomen. Sterker nog: de symptomen kunnen van dag tot dag verschillen. Niet zelden hebben personen met PDS ook last van niet-darm gerelateerde klachten zoals pijn in de rug, blaasproblemen, hoofdpijn en brandend maagzuur. Ook pijn bij het vrijen kan voorkomen. Onverklaarbaar gewichtsverlies en bloed in de ontlasting zijn géén symptomen van PDS.

Hoe ontstaat het prikkelbare darmsyndroom?

Op de vraag hoe het prikkelbare darmsyndroom ontstaat, bestaat geen duidelijk antwoord. PDS lijkt soms familiair te zijn, maar kan ook ontstaan na een flinke buikgriep of het langdurig gebruik van antibiotica. Men vermoedt dat het vaak om een combinatie van factoren gaat. Er is in ieder geval altijd sprake van een verstoorde darmbeweging en/of een extra gevoelige darmwand. Daarnaast worden prikkels in het maag-darmkanaal abnormaal verwerkt en bestaat het vermoeden dat dit ook in de hersenen het geval is. Hierdoor ervaren mensen met PDS sneller pijn in hun darmen. Ook verkeerde voeding en stress spelen een rol.

Verkeerde ademhaling en PDS klachten

Verkeerd ademen is een vorm van stress en kan je darmklachten verergeren. Om het gladde spierweefsel van de darmen bevindt zich namelijk glad spierweefsel. Voor een goede peristaltiek is het van belang dat het gladde spierweefsel kan ontspannen. Daar helpt koolzuurgas bij. Koolzuurgas is een natuurlijke ontspanner van het gladde spierweefsel om de darmen. Dit gladde spierweefsel zit ook om je blaas, bloedvaten en luchtwegen.

Door chronische hyperventilatie blaas je te veel koolzuurgas af. Daarmee daalt de hoeveelheid koolzuurgas in het lichaam tot onder de medische norm. Vervolgens verkrampt het gladde spierweefsel om de darmen. Daarmee verergeren symptomen van PDS. Koolzuurgas zorgt ook voor het verspringen van zuurstof in het bloed naar de cellen van de darmen. Dat wordt het ‘Bohr effect’ genoemd. Over dit onderwerp zal nog een blogartikel worden gepubliceerd. Bij een tekort aan koolzuurgas ontstaat er ook een tekort aan zuurstof in de cellen van de darmen. Daarmee wordt de werking van de darmen verstoord.

Onderaan deze pagina staat de hyperventilatie test. Dit is een gratis online test.
Daarmee kun je meten of er sprake is van chronische hyperventilatie. O.b.v. daarvan kun je verder verdiepen in dit onderwerp.

Hoe wordt de diagnose PDS gesteld?

PDS betreft een stoornis waarbij geen sprake is van een aantoonbare onderliggende ziekte. Met je klachten naar het ziekenhuis gaan is daardoor in de meeste gevallen niet nodig. In plaats daarvan wend je je tot je eigen huisarts. Hij stelt je diverse vragen over je klachten, die gebaseerd zijn op speciale criteria: de ROME IV criteria. Soms is het voor een huisarts lastig om enkel met deze informatie te kunnen vaststellen of er sprake is van PDS. Bij twijfel kunnen er dan ook nog een ontlastingstest en een bloedtest worden uitgevoerd.

Verwijzing naar de specialist ⎟ symptomen pds

Twijfelt je huisarts dan nog steeds, dan zal hij of zij je naar het ziekenhuis doorverwijzen. Je wordt dan verder onderzocht door een MDL-arts en/of een gespecialiseerd verpleegkundige. De MDL-arts zal je buik controleren en nagaan of er bloed in de ontlasting zit. Ook word je voedingspatroon onder de loep genomen. Veel mensen die vermoeden dat ze PDS hebben, durven niet naar hun huisarts te stappen uit angst voor een coloscopie. Dit wordt echter alleen gedaan bij patiënten van vijftig jaar een ouder en mensen waarbij waarschuwingssignalen bestaan, bijvoorbeeld het voorkomen van darmkanker in de familie.

PDS en voeding ⎟ symptomen pds

Verkeerde voeding kan de PDS klachten flink verergeren. Sommige etenswaren zijn voor veel mensen met een prikkelbare darm een overduidelijke trigger. Knoflook en ui, maar ook zuivelproducten staan hierom bekend. Deze veroorzaken allemaal gasvorming in je darmen. Omdat de klachten per persoon zo sterk kunnen verschillen, bestaat er geen eenduidig voedingsadvies bij PDS. Wel lijkt eenzijdige en/of vezelarme voeding bij veel mensen de klachten te verergeren, alhoewel de klachten bij anderen juist weer verergeren wanneer zij vezels eten. 

Het prikkelbare darmsyndroom en de rol van stress

Van stress weten we inmiddels dat het tot storingen in de verbinding tussen de hersenen en de darmen, de hersen-darm-as, leidt. Het gelukshormoon serotonine speelt hierbij een belangrijke rol. Angsten, spanningen, stress en depressieve symptomen verlagen het serotonineniveau in het lichaam. Des te lager het serotonine niveau, des te minder goed je spijsvertering functioneert, maar des te sterker je lichaam op zogeheten prikkels (invloeden van buitenaf) reageert. Krijg je bijvoorbeeld ‘verkeerde’ voeding binnen of heb je met een stressvolle situatie te maken, dan zijn pijn, diarree, constipatie of een combinatie daarvan het gevolg.

De mogelijke behandelingen van PDS

PDS is een chronische aandoening die niet te genezen, maar wel te behandelen is. Je hebt verschillende opties tot je beschikking om je klachten positief te beïnvloeden. Dit kan aanpassingen in je voedingspatroon betekenen, maar ook therapie of medicatie. Veel mensen met het prikkelbare darmsyndroom kiezen voor het volgen van een dieet. Het FODMAP dieet, dat resten van koolhydraten als grote boosdoener beschouwt, is een populaire. Wellicht heb je interesse in een gratis fodmap arm weekmenu?

Anderen zijn gebaat bij een glutenvrij of lactosearm voedselpatroon. Probiotica kunnen op hun beurt de afwijkende samenstelling van de darmflora weer iets meer in balans brengen. Onder de vaak toegepaste therapieën bij PDS behoren hypnotherapie, waarbij je onder hypnose leert je darm positief te beïnvloeden, maar ook bekkenbodemfysiotherapie. Klachten als verstopping, die kenmerkend zijn voor het prikkelbare darmsyndroom, kunnen namelijk ontstaan uit problemen met de bekkenbodemspieren.

Verder wordt ook cognitieve gedragstherapie, waarbij men werkt aan disfunctionele gedachtepatronen ingezet wanneer er sprake blijkt te zijn van achterliggende psychologische problemen. Medicatie die men soms voorschrijft bij PDS, zijn antidepressiva in lage doses, het kruidenmengsel Iberogast of een geneesmiddel dat verslappend werkt op het maag-darmkanaal.

Leven met PDS

PDS kan een sterke negatieve invloed op je dagelijks leven hebben. Door je zoveel mogelijk aan bepaalde tips omtrent voeding en overige leefstijl te houden, kun je deze echter zoveel mogelijk proberen te beperken. Daarbij is het belangrijk om gezond en gevarieerd te eten en voedsel met zo weinig mogelijk toevoegingen te consumeren. Ook is de consumptie van anderhalf tot twee liter water per dag nodig, net als voldoende beweging. Dit laatste stimuleert namelijk je darmbeweging. Supplementen als probiotica, maar ook yoga en meditatie kunnen je verder ondersteunen.

Een oplossing voor het prikkelbare darmsyndroom?

Tot op heden is het artsen en wetenschappers niet gelukt een oplossing voor het prikkelbare darmsyndroom oftewel PDS te vinden. Met een evenwichtig eet- en beweegpatroon en het zoveel mogelijk uit de weg gaan van stress valt al heel wat te bereiken. Je zult zien dat de klachten hier al aanzienlijk mee verminderen. Helemaal klachtenvrij wordt vrijwel niemand hier echter mee. Of er ooit een oplossing komt voor PDS valt niet te voorspellen.

Buteyko ademtherapie ⎢stressreductie

Eerder las je al over het effect van ademen op de darmen. Door weer ontspannen te gaan ademen kunnen je darmen ook beter ontspannen. Een tijdje geleden sprak ik daar een cursist over. Ze zei enthousiast “Ik heb eindelijk weer eens lekker een drol gelegd!”. Daarna had ze even rode oortjes na haar uitspraak. Ze lichtte vervolgens ook toe dat dit te maken heeft met loslaten. Dat was de psychologische kant van het verhaal. Door rustig te ademen als gewoonte kom je geestelijk ook meer in balans. Daar kan ik je mee helpen via de individuele Buteyko cursus, of via de online cursus.

Gerelateerde blogartikelen

Hyperventilatie test
Chronische hyperventilatie symptomen
Zere onderrug
Migraine auras
Pijn in nek schouders stress
Snel buiten adem
Extreme vermoeidheid en spierpijn
Astma door stress
Hartoverslagen door stress