Slaapapneu begint vaak met snurken. Daarom lees je eerst meer over snurken. Vervolgens vind je informatie over slaapapneu. Deze informatie is gebaseerd op de nieuwste inzichten in de slaapgeneeskunde. Deze inzichten worden ondersteund door de grondlegger van slaapapneu: Dr. Christian Guilleminault. Op basis daarvan wordt een oplossing voorgesteld voor zowel snurken als slaapapneu.
Snurken
Hoe je overdag ademt is bepalend voor hoe je s’nachts ademt. Als je overdag verkeerd ademt, kun je niet verwachten dat dit verbetert tijdens het slapen. Het zijn immers dezelfde longen waarmee je naar bed gaat. Bij chronische hyperventilatie stroomt er bijvoorbeeld te veel lucht door de luchtwegen. Daarbij ontstaat er een vibratie in de weefsels van de neus en keel. Snurken en slaapapneu ontstaan door een te groot volume aan lucht en door een versmalde ademruimte. Hieronder lees je wat daarmee bedoelt wordt.
Twee soorten snurken
Mondsnurken
De meest bekende vorm van snurken ontstaat door een vibratie in het zachte gehemelte. Deze vorm van snurken is makkelijk te verhelpen. Daar hoef je alleen de mond voor gesloten te houden.
Neussnurken
Ook wel High Upper Airway Resistance (HUAR) genoemd. Daarbij is er sprake van een turbulente luchtstroom in de nasofarynx en de orofarynx. Zie hieronder de visuele weergave van deze termen. Vanwege deze turbulente luchtstroom gaan deze weefsels trillen en vibreren. Zo ontstaat neus snurken.
Slaapapneu bezien vanuit ademhaling
Rustig ademen en toch snurken?
Kan iemand rustig ademen en toch snurken? Om daar een antwoord op te krijgen zou je iemand moeten observeren die snurkt. Het zal je opvallen dat:
- Er snel wordt geademd
- Luidruchtig wordt geademd
- Je kunt duidelijk de adembewegingen waarnemen
- Er zitten geen pauze’s tussen de ademhaling
Wat je hierboven gelezen hebt speelt ook een rol in slaapapneu.
Dat zal straks uitgelegd worden. Slaapapneu komt echter ook voor zonder snurken.
Wellicht dat daar op een later moment een blogartikel over uitkomt.
Wat is slaapapneu?
Apneu betekent het stoppen van de ademhaling. Bij slaapapneu gebeurd dit tijdens het slapen. Deze ademstops duren minstens 10 seconden. Daarbij stopt de ademhaling meer dan vijf keer per uur. Tussen 40 en 50 jaar komt slaapapneu meer voor bij mannen. Vanaf 50 jaar stijgt het aantal vrouwen dat last heeft van slaapapneu. Slaapapneu wordt niet altijd vastgesteld. Daarom is niet precies bekend hoeveel mensen hier last van hebben.
Symptomen slaapapneu ⎢ Gevolgen slaapapneu
Slaapapneu kan grote gevolgen hebben. Het kan leiden tot angst aanvallen, woede aanvallen, relaties die onder druk komen te staan, gezinnen die uit balans raken en arbeidsongeschiktheid. Het is een zeer ernstige aandoening waarvan de gevolgen niet onderschat moeten worden. In de onderstaande afbeelding vind je ook een aantal symptomen van slaapapneu.
Symptomen slaapapneu
Gevolgen slaap apneu lange termijn
Bij veel mensen wordt slaapapneu niet vastgesteld. Dit kan leiden tot het ontstaan of de verergering van verschillende chronische aandoeningen.
Apneu ademhaling ⎢Onregelmatig ademen tijdens slaap
Bij een medisch gezien normale ademhaling wordt er vier tot zes liter per minuut geademd. 1. Mensen met ademhalingsproblemen zoals astma ademen tien tot vijftien liter per minuut. 2 Bij apneu vinden er het ene moment ademstops plaats en het andere moment schiet de ademhaling alle kanten op. Er wordt dan diep, luidruchtig en onregelmatig geademd.
Bovenste luchtwegen zakken in bij slaapapneu
De keel is onderdeel van de bovenste luchtwegen. Dat gebied zakt in bij slaapapneu. Dat is als volgt te verklaren. Bij een normale inademing ontstaat er een negatieve druk in de bovenste luchtwegen. Daardoor wordt er lucht de longen ingezogen. Iemand met slaapapneu ademt heel zwaar. Daardoor zal de negatieve druk in de bovenste luchtwegen stijgen. Dat maakt dat de weefsels inzakken en er een versmalde ruimte ontstaat om doorheen te ademen.
Kijk ook naar de luchtstroom⎟ de ademhaling dus!
De laatste tien jaar werd er bij snurken en slaapapneu vooral aan de luchtweg gedacht. Dat begint te veranderen in de slaapgeneeskunde. Er wordt steeds meer naar de luchtstroom gekeken.
Door veel te ademen zakken de luchtwegen in
Als de stroming van lucht versnelt ontstaat er een negatieve druk in de luchtwegen. Dat is wat er gebeurd wanneer je sneller gaat ademen. Je kunt dit vergelijken met het inademen door een papieren omhulsel van een rietje van de Starbucks. Dat zakt in elkaar (vouwt zichzelf op) als je er snel doorheen ademt. Dat gebeurd er dus ook met je luchtwegen als je snel ademt. Als er overdag sprake is van chronische hyperventilatie dan is de kan groot dat je daardoor s’nachts hetzelfde ademt.
Vergelijking met loodgieter
Stel dat een loodgieter leidingen komt aanleggen. Met die leidingen ben je in staat om water van de ene plek naar de andere plek te verplaatsen. De loodgieter zal daarbij de diameter van de leidingen moeten bepalen. Kun je je voorstellen dat de loodgieter willekeurig leidingen uitkiest? Dus zonder daarbij rekening te houden met de verwachte hoeveelheid water die door de buis zal stromen? Waarschijnlijk niet. De twee gaan namelijk hand in hand. Het is een beetje een technische uitleg. Als je doorleest wordt het verder verduidelijkt.
Het Venturi effect
Stel dat een bepaalde hoeveelheid vloeistof door een leiding met een afnemende diameter beweegt. In dat geval zal de snelheid van de vloeistof toenemen. Dit kun je vergelijken met een tuinslang. Als je de opening verkleint dan neemt de druk en snelheid van het uitstromende water toe.3 Zo is het ook met de ademhaling. Wanneer de diameter van de luchtweg kleiner wordt dan neemt de druk en snelheid van de verplaatste lucht toe.
Negatieve druk verminderen.
Een slaapapneu machine pompt lucht met een positieve druk door de luchtwegen. De vraag die ook gesteld kan worden, is of slaapapneu vermindert kan worden door de negatieve druk te verminderen. Als het ademhalingsvolume gereduceerd wordt dan zul je minder snel gaan ademen. De negatieve druk in de longen zal dalen waardoor het aantal ademstops wordt gereduceerd. Het verhogen van de positieve druk via de slaapapneu machine helpt. Dan zou het verminderen van de negatieve druk ook moeten helpen om de luchtwegen open te houden.
Astma en slaapapneu
Ongeveer 74% van de astmapatiënten heeft s’nachts last van luchtweg obstructie. 4 Volgens ander onderzoek was obstructieve slaapapneu aanzienlijk vaker aanwezig bij mensen met matige en ernstige astma. 5
Chronische hyperventilatie: astma en slaapapneu
Bij zowel astma als slaapapneu6 wordt er ongeveer tien tot vijftien liter per minuut geademd. Uit onderzoek naar twintig mannen met slaapapneu, overgewicht en een normale longfunctie bleek dat zij 15 liter per minuut ademden. In hetzelfde onderzoek is bij 11 mannen met slaapapneu vastgesteld dat zij 12.8 liter per minuut ademden. De medische norm is vier tot zes liter per minuut. Als er meer dan de medische norm wordt geademd is er sprake van chronische hyperventilatie. Onderaan deze pagina vind je verscheidene blogartikelen over chronische hyperventilatie.
Ernstige astma verergert slaapapneu
In onderzoek7 had 88% van de patiënten in de ernstige astma-groep, 58% van de patiënten in de matige astma-groep en 31% van de patiënten in de controle groep zonder astma last van meer dan 15 apneus per nacht. Waarom komt slaapapneu eigenlijk vaker voor bij mensen met astma? Als de ernst van astma stijgt, stijgt ook het aantal slaapapneu patiënten. Wat is hier aan de hand? Is er echt een relatie met de ademhaling?
Uit ander onderzoek8 blijkt dat er bij 472 mensen met slechte controle over hun astma, drie keer zoveel kans is op slaapapneu. Door controle over astma te krijgen daalt het risico op slaapapneu. Drie of meer pufjes astma medicatie per week wordt gezien als een gebrek aan controle op astma.
Zou het normaliseren van de ademhaling en het verminderen van de negatieve druk kunnen leiden tot een reductie in apneus?
Mondademhaling verergert snurken en slaapapneu
Er zijn een aantal studies waarin gekeken is naar wat er in slaapapneu gebeurd bij ademen via de mond t.o.v. ademen via de neus. Daaruit blijkt dat door de mond ademen een verhoogd risico op het inzakken van de luchtwegen veroorzaakt.
Deze studie9 testte de hypothese dat een mechanisch voordeel het overwicht van neusademhaling ten opzichte van mondademhaling tijdens de slaap zou kunnen verklaren. Tijdens slaap was de weerstand van de bovenste luchtwegen veel hoger bij mondademhaling. Daarbij waren obstructieve (maar niet centrale) apneus en hypopneus duidelijk vaker aanwezig bij ademen via de mond. (apneus-hyponeus index 43 +/- 6 t.o.v. nasaal (1,5 +/- 0,5).
De grondlegger van slaapapneu ⎟ Dr. Christian Guilleminault
In de jaren ’70 ontdekte dokter Christian Guilleminault dat er een relatie bestaat tussen nachtelijke ademstops en een hoge bloeddruk. Hij werkte samen met cardiologen om s ‘nachts de patiënten te observeren. Uiteindelijk leidde dat onderzoek tot de term slaapapneu. In een artikel van dr. Christian Guilleminnault staat dat de behandeling van pediatrische obstructieve slaap apneu en een slaap verstorende ademhaling bestaat uit het herstellen van neusademhaling tijdens waken en slapen.
Leefstijlfactoren bij snurken en slaapapneu
Leefstijl heeft invloed op de algemene slaapkwaliteit, snurken en slaap apneu. Voorbeelden van deze leefstijlfactoren zijn:
- Stress
- Te veel eten
- Te weinig beweging
- Het geloof dat het goed is om diep te ademen
De bovenstaande punten leiden tot chronische hyperventilatie. Daarbij wordt er continu meer geademd dan wat medisch gezien normaal is. Daarbij wordt er overgeschakeld van neusademhaling op mondademhaling. Dat zal ook s’nachts leiden tot een versnelde ademhaling. Hiervoor heb je gelezen hoe dat slaapapneu kan veroorzaken.
Slaapapneu en afvallen
Hoewel dat niet altijd het geval is hebben mensen met slaapapneu vaak last van overgewicht. Vooral de verdikking in de nek komt slaapapneu niet ten goede. Daar komt bij dat slaapapneu een specifiek deel van je nachtrust verstoord. Dat is de diepe slaap. Je kunt minder goed diep slapen bij slaapapneu.
Het gevolg daarvan is dat de hormoonproductie van leptine en ghreline verstoord raakt. Leptine is het hormoon dat aangeeft dat je verzadigd bent en dus kunt stoppen met eten. Door de verlaagde aanmaak van leptine krijg je dit signaal niet door waardoor je door blijft eten. Daar komt bij dat de aanmaak van ghreline (het hongerhormoon) juist verhoogd is. Daardoor heb je een verhoogde behoefte om ongezond voedsel te eten.
Via de Buteyko adem therapie leer je om weer een goede diepe slaap te hebben. Je hormoonproductie komt dan weer in balans. Bovendien zal de verbeterde slaap het ook makkelijker maken om af te vallen. (als je dat wenst)
Professor Constantin Pavlovich Buteyko
Deze professor en longarts heeft zich meer dan 50 jaar met de ademhaling bezig gehouden. In die tijd stond hij tien jaar lang aan het hoofd van een laboratorium in experimentele biologie en geneeskunde in Akademgorodok in Siberië. Uit zijn inspanningen zijn 40 wetenschappelijke werken voortgekomen. Deze professor ontdekte dat chronische hyperventilatie de onderliggende aandoening is van chronische ziekten. Dit is ook het geval bij slaapapneu.
De Buteyko Methode bij snurken en slaapapneu
De Buteyko Methode is een therapie en kan helpen bij obstructieve slaapapneu, snurken en nasale allergie. Via de Buteyko Methode leer je:
- De neus ontstoppen
- Permanent overschakelen naar neus ademhaling
- Het ademhalingsvolume normaliseren via verschillende ademhalingsoefeningen
- Zacht en stil ademen voor de duur 20 minuten voor het slapen
- Slaappositie bepalen
- De mond tapen met Kliniplast Xtrata tape
Buteyko in tijdschrift voor de verpleging
In een tijdschrift voor verpleging stond in 2004 een artikel over de Buteyko Methode. ANJ clinical update 2004, Mary Birch) De conclusie van dat artikel is dat de Buteyko Methode een veilige, effectieve en geschikte oplossing kan zijn bij obstructieve slaapapneu. Zonder dat er een noodzaak is voor operaties, orale apparaten, of de CPAP.
Buteyko cursus ⎢ Buteyko therapie
Ik ben René van den Heuvel en ik beoefen fulltime het vak van Buteyko therapeut. In 2013 had ik veel last van slaapproblemen. Geen slaapapneu, maar de effecten van slaapproblemen heb ik ook gevoeld. Ik werd namelijk een aantal keer per nacht hyperventilerend wakker. Dit gezondheidsprobleem en verschillende andere gezondheidsklachten heb ik verholpen via de Buteyko Methode.
René van den Heuvel
Deze adem methode heeft mijn persoonlijke leven op verschillende manieren verbeterd. Daar kun je meer over lezen onder over mij. Daarom wil ik de Buteyko therapie ook aan anderen uitdragen. Dat doe ik via de individuele Buteyko cursus en via de online cursus.
Gerelateerde blogartikelen
Ademconditietest
Symptomen stressvol ademen
Je geheugen verbeteren met diepe slaap
Emoties verwerken met R.E.M. slaap
Mogelijke oplossing voor slaapverlamming
Wat zijn powernaps en wat is het nut ervan?
Centraal apneu
Slapen met gekneusde ribben
Verhouding diepe en lichte slaap
Veel dromen moe wakker
👇 Laat je onderaan deze pagina een berichtje achter?🙏
- McArdle W.D., Katch F.I., Katch V.L., Essentials of exercise physiology (2nd edition); Lippincott, Williams and Wilkins, London 2000. ↩
- Radwan L, Maszczyk Z, Koziorowski A, Koziej M, Cieslicki J, Sliwinski P, Zielinski J. Control of breathing in obstructive sleep apnoea and in patients with the overlap syndrome. Eur Respir J. 1995 Apr;8(4):542-5. ↩
- Snoring and Obstructive Sleep Apnea by David N.F. Fairbanks MD ↩
- Bonekat HW, Hardin KA, Severe upperway airway obstruction during sleep. Clin Rev Allergy Immunol. 2003 Oct;25(2):191-210 ↩
- Julien JY1, Martin JG, Ernst P, Olivenstein R, Hamid Q, Lemière C, Pepe C, Naor N, Olha A, Kimoff RJ. Prevalence of obstructive sleep apnea-hypopnea in severe versus moderate asthma. J Allergy Clin Immunol. 2009 Aug;124(2):371-6. doi: 10.1016/j.jaci.2009.05.016. Epub 2009 Jun 26. ↩
- [2. Radwan L, Maszczyk Z, Koziorowski A, Koziej M, Cieslicki J, Sliwinski P, Zielinski J. Control of breathing in obstructive sleep apnoea and in patients with the overlap syndrome. Eur Respir J. 1995 Apr;8(4):542-5. ↩
- Julien JY1, Martin JG, Ernst P, Olivenstein R, Hamid Q, Lemière C, Pepe C, Naor N, Olha A, Kimoff RJ. Prevalence of obstructive sleep apnea-hypopnea in severe versus moderate asthma. J Allergy Clin Immunol. 2009 Aug;124(2):371-6. doi: 10.1016/j.jaci.2009.05.016. Epub 2009 Jun 26. ↩
- Teodorescu M1, Polomis DA, Hall SV, Teodorescu MC, Gangnon RE, Peterson AG, Xie A, Sorkness CA, Jarjour NN. Association of obstructive sleep apnea risk with asthma control in adults. Chest. 2010 Sep;138(3):543-50. doi: 10.1378/chest.09-3066. Epub 2010 May 21. ↩
- Fitzpatrick MF1, McLean H, Urton AM, Tan A, O’Donnell D, Driver HS. Effect of nasal or oral breathing route on upper airway resistance during sleep. Eur Respir J. 2003 Nov;22(5):827-32. ↩
Wil je beter leren ademen?
Contact